اصلاحات ارضی - تصاوير بزرگ

فرزانه بابائی

برنامه اصلاحات ارضی به منظور حفظ ثبات کشور در برابر بحرانهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی موجود در دهه 1330 پی ریزی شد و به دلیل اهمیت کشاورزی در جامعه مسئله مالکیت ارضی، عنصر اصلی برنامه اصلاحات ارضی درنظر گرفته شد. نظام ارباب ـ رعیتی همواره مورد انتقاد قرار داشت که سبب ایجاد فقر در میان روستاییان بود. نیاز به تغییر شرایط موجود در مناطق روستایی از طرف احزاب و گروههای مختلف و نیز هیئت دولت مطرح شد و در آذر ماه سال 1338 لایحه اصلاحات ارضی تهیه شد و از تصویب مجلسی که اکثر آن مالکان زمین بودند گذشت ولی این قانون جانب مالکان را گرفته و مانع اجرای عملی اصلاحات ارضی بود. بدین ترتیب قانون اصلاحات ارضی در تاریخ 20 دی ماه 1341 تصویب و اعلام گردید.

با توجه به اسناد موجود از سال 1338 مسئولان بانک عمران و تعاون روستایی پیشنهاداتی را جهت تنظیم قانون اصلاحات ارضی و تغییر لوایح مصوب مجلس شورای ملی ارائه دادند و هدف از آن ایجاد انگیزه بیشتر نزد کشاورزان نسبت به کار و آبادانی کشور بود ولی اعضای هیئت دولت بر نحوه اجرای آن ابراز نگرانی می‌کردند و مالکان زمین و رؤسای عشایر نیز نسبت به آن خوشبین نبودند و تلاش زیادی هم جهت جلوگیری از اجرای آن نمودند. در تاریخ 4/3/1339 محمدرضا پهلوی فرمان اجرای لایحه اصلاحات ارضی و در تاریخ 9/11/1341 فرمان فروش سهام کارخانجات دولتی را به عنوان پشتوانه اصلاحات ارضی صادر کرد. پس از اجرای قانون مذکور یعنی از سال 1342 اختلافات میان مالکین زمین و کشاورزان شدت گرفت.

اصلاحات ارضی که پس از جنگ جهانی دوم در بسیاری از کشورهای امریکای جنوبی و آسیایی مطرح شد به مثابه نسخه‌ای از پیش تعیین‌شده، به سبب ناهماهنگی با ویژگیهای کشاورزی ایران، و انگیزه‌های سیاسی نه تنها بهبود اقتصاد کشاورزی را در پی نداشت بلکه موجب شد ایران که از تولیدکنندگان « گندم» به شمار می‌رفت پس از مدتی واردکننده گندم باشد و ساختار کشاورزی آن دچار خلل شود.

اصلاحات ارضی

گزارش هوشنگ رام مدیرعامل بانک عمران و تعاون روستایی به حسین علا وزیر دربار درخصوص علل توفیق برنامه تقسیم املاک اختصاصی پهلوی [2576-32-3ر] (صفحه۱)

اصلاحات ارضی

(صفحه2)

اصلاحات ارضی

(صفحه۳)

اصلاحات ارضی

نامه هوشنگ رام مدیرعامل بانک عمران و تعاون روستایی به محمدرضا پهلوی در مورد تغییرات انجام شده در لایحه اصلاحات ارضی توسط مجلس شورای ملی [6-32-2576ر] (صفحه۱)

اصلاحات ارضی

(صفحه۲)

اصلاحات ارضی

فرمان محمدرضا شاه: اجرای لایحه اصلاحی قانون اصلاحات ارضی [1-98-115د]

اصلاحات ارضی

فرمان محمدرضا شاه: اجرای لایحه قانون فروش سهام کارخانجات دولتی به عنوان پشتوانه اصلاحات ارضی [3-98-115د]

اصلاحات ارضی

صورتجلسه مربوط به کمیسیون رسیدگی به اجرای قانون اصلاحات ارضی در مناطق منگور و گورک و پیشنهادات مطروحه درباره شکایات مالکین و اعطای تسهیلات و مهلت بیشتر به خرده مالکین جهت پرداخت بدهیهای خود [99-1-2-113ج] (صفحه۱)

اصلاحات ارضی

[۱۰۰-1-2-113ج] (صفحه۲)

اصلاحات ارضی

گزارش لطفی رئیس اداره کل حقوقی خالصه سازمان اصلاحات ارضی مشعر بر تشریح اشکالات موجود در اجرای قانون اصلاحات ارضی [73-100-754و] (صفحه۱)

اصلاحات ارضی

[۷۴-100-754و] (صفحه۲)

اصلاحات ارضی

گزارش ریسمانچی رئیس اداره امور اسناد و املاک سازمان اصلاحات ارضی مبنی بر بررسی مشکلات کار اجرای قانون اصلاحات ارضی در رابطه با شکایات کشاورزان از مالکان، عدم تقسیم قسمتی از املاک خریداری شده بین زارعین و... [۶۸-100-754و] (صفحه۱)

اصلاحات ارضی

[6۹-100-754و] (صفحه۲)

اصلاحات ارضی

گزارش شجاعیون رئیس اداره کل خدمات فنی سازمان اصلاحات ارضی درخصوص مشکلات ناشی از کمبود اعتبار، عدم کارکرد مناسب سازمان مرکزی تعاون روستایی، بی توجهی نسبت به نقشه‌برداری اراضی و واگذاری اراضی بایر و نیز اختلافات موجود میان کشاورزان [30-100-754و] (صفحه۱)