پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشکده تاریخ معاصر؛ اکثر مردم ایران در دوره پهلوی از سواد محروم بودند. محمدرضا پهلوی از اوایل دهه 1340 با تبلیغات زیاد و با تأسیس «
سپاه دانش» تلاش داشت تا نشان دهد که به سوی محو بی‌سوادی حرکت می‌کند، ولی این تلاش‌ها هرچند که اندکی از بی‌سوادی را تخفیف داد، ولی در سال 1357 باز اکثر مردم بی‌سواد بودند و فراتر از این، محرومیت مضاعفی نیز به زنان ایرانی تحمیل شده بود؛ به این معنا که نسبت بی‌سوادی در بین زنان بیشتر از مردان در آن دوره و حتی در روزهای پایانی عمر پهلوی بود؛ برای نمونه جهانشاهی، وزیر وقت فرهنگ، در روز 7 تیر 1343 طی سخنانی در جمع فرهنگیان گفته بود: در اثر کوشش‌هایی که در چند سال اخیر شده است مدارس زیادی به‌وجود آمده، ولی مطلبی را که باید به آن اشاره کرد این است که پیشرفت دختران به قدر پسران نبوده است و تعداد دخترانی که برای آنان امکان رفتن به مدرسه فراهم بوده است به اندازه پسران نبود.
[1]
گفتنی است این تبعیض در سال 1357 و در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی نیز برقرار بود. در سال 1355 در جمعیت مردان 15 سال و بیشتر ایران حدود 5/ 9 میلیون نفر ثبت شده است که از این تعداد 5/ 4 میلیون یعنی حدود 9/ 47 درصد باسواد بوده‌اند. این شاخص بیانگر آن است که در سال 1355 بیش از نیمی از مردان 15 سال به بالا محروم از سواد بوده‌اند. در همین سال، جمعیت زنان برابر 2/ 9 میلیون نفر و تعداد باسوادان 2/ 2 میلیون نفر بوده است که نشان‌دهنده 24 درصد میزان باسوادی در این قشر می‌باشد. این آمار نشان‌دهنده ظلم و تبعیض مضاعفی است که به زنان نسبت به مردان در دوره پهلوی تحمیل می‌شد.
پی‌نوشت:
[1] . روزنامه «
اطلاعات»، 8 تیر 1343، صص 1 و 13.
