محمدحسین ‏خان سپهدار بختیاری

 
خاندان او از خاندان‏های سرشناس و اشرافی زمان خود محسوب می ‏شدند. مادر حسین‏ خان بی ‏بی زینب از طایفه یانرسی و خواهر اصلان ‏خان چهارلنگ و پدرش، امامقلی ‏خان ایلخانی برادر حسینقلی‏ خان ایلخانی و پسر دوم جعفرقلی ‏خان دورکی بود. امامقلی ‏خان بعد از مرگ برادرش به مقام ایلخانی رسیده بود. جد وی حیدرکور بود. سه فرزند اول امامقلی ‏خان از بی‏ بی زینب ــ همسر اول او ــ بود. محمدحسین ‏خان ابتدا لقب سردار اشجع داشت، بعد شهاب ‏السلطنه شد و بعد سپهدار لقب گرفت. از زمانی که قدرت از طوایف چهارلنگ به هفت ‏لنگ منتقل شد، قدرت در این خاندان و در خانواده حسینقلی‏ خان ایلخانی روبه رشد نهاد و هنگامی که حسینقلی ‏خان به دست ظل‏ السلطان در اصفهان کشته شد، شایع بود که تحریکاتی نیز از جانب سپهدار در قتل وی نقش داشته است. او مخالف پدرش بود؛ چون می ‏دانست که پدرش از اسفندیارخان حمایت می ‏کند. محمدحسین‏ خان از سوءظن دربار قاجار به خوانین بختیاری به نفع خود استفاده کرد و بعد از مرگ حسینقلی ‏خان اختلافاتی در خاندان بختیاری به وجود آمد. اما اختلافات رفع شد و قدرت آنها رو به ازدیاد گذاشت؛ به گونه ‏ای که به مقابله با ظل‏ السلطان پرداختند و این کشمکش میان ظل‏ السلطان و بختیاریها تا زمان عزل ظل‏ السلطان (1305ق) ادامه یافت. یکه ‏تاز این اختلاف محمدحسین ‏خان شهاب‏ السلطنه (سپهدار) بود.
 
بعد از عزل ظل ‏السلطان، نظام ‏السلطنه مافی روی کار آمد و رضاقلی ‏خان لقب ایل ‏بیگی گرفت. وی اسفندیارخان ــ پسر حسینقلی ‏خان ــ را از زندان نجات داد. ولی در این زمان میان امامقلی و فرزندان وی اختلاف افتاده بود: امامقلی ‏خان نمایندة نظام ‏السلطنه مافی در خوزستان بود. رضاقلی ‏خان ایلخانی و اسفندیارخان ایل ‏بیگ شدند و اولاد حسینقلی ‏خان نیز به علت ارتباط با امین ‏السلطان در دربار نفوذ پیدا کردند. اما طولی نکشید که امامقلی ‏خان بنای آشوب را در بختیاری گذاشت که در نهایت منجر به جنگ شد. او در این جنگ شکست خورد و تسلیم نظام‏ السلطنه مافی شد. این وضعیت تا سال 1307ق ادامه داشت. دیری نپایید که دوستی رضاقلی ‏خان با اسفندیارخان بر سر اختلافاتی به هم خورد و رضاقلی ‏خان با برادرش امامقلی‏ خان از در دوستی درآمد و امامقلی ‏خان به مقام ایلخانی رسید و اسفندیارخان همچنان ایل‏ بیگی باقی ماند و رضاقلی حاکم چهارمحال شد. هر سه تن برای توافق به تهران رفتند و نظر آنها قبول شد. برخلاف خاندان امامقلی ‏خان و رضاقلی، اولاد حسینقلی‏ خان با امین‏ السلطان از در دوستی درآمدند.
 
در سال 1321ق، زمانی که اسفندیارخان فوت کرد، محمدحسین ‏خان به مقام ایلخانی منصوب شد و لقب سردارمفخم لقب گرفت. صمصام ‏السلطنه به مقام ایل‏ بیگی رسیدند. محمدحسین خان تا سال 1322ق در مقام ایلخانی باقی ماند و بعد از فوت وی نجفقلی ‏خان صمصام ‏السلطنه مقام ایلخانی و غلامحسین‏ خان شهاب‏ السلطنه مقام ایل ‏بیگی را از آن خود کردند.
 
محمدحسین‏ خان لقب سپهدار را در مدتی که در تبریز در دربار مظفرالدین میرزای ولیعهد بود، از وی دریافت کرد. پس از مرگ اسفندیارخان در سال 1321ق/1903م، محمدحسین ‏خان به مقام ایلخانی رسید و تا سال 1322ق/1905م که از دنیا رفت، در آن مقام باقی ماند. چنین شایع شد که او توسط فرزندان حسینقلی ‏خان مسموم شده است.