رضاقلی امیرخسروی (سرهنگ، سرتیپ)

رضاقلی امیرخسروی در سال 1275 خورشیدی در تهران به دنیا آمد. پس از گذراندن تحصیلاتش در مدرسه نظامی تهران، در سال 1294 وارد بریگاد قزاق گردید و شیپورچی رضا خان شد. او قبل از کودتای 1299 آجودان و خزانه‌دار میرپنج رضا خان بود و بعد از کودتای 1299 خزانه‌دار کل قشون شد و علاوه بر آن ریاست حسابداری وزارت جنگ نیز به او محول گشت. در همین سال به دریافت نشان افتخار از سوی رضا خان نائل آمد. در سال 1300 به مدت یکسال برای تحصیل در رشته بانکداری و مطالعه در اقتصاد به فرانسه اعزام شد و مدتی در بانک "کردیت لیونه" که از بانکهای معتبر و بزرگ فرانسه بود تحصیل و کارآموزی کرد. 1
 
پس از ورود به ایران به دستور سردار سپه رئیس بانک تازه تاسیس قشون به نام "بانک پهلوی" شد. در همین سمت دو درجه گرفت و سرهنگ تمام شد و تواما خزانه‌داری قشون و "بانک پهلوی" را که بعدها "بانک سپه" نامیده شد؛ اداره می‌کرد. در سال 1309 برای تکمیل معلومات بانکی به فرانسه رفت و مدت دو سال در بانکهای معروف پاریس به تحصیل علوم بانکی و اخذ تجربیات بانکی پرداخت. 2
 
در اواخر سال 1312 پس از اختلاس رؤسای آلمانی بانک ملی، با ارتقاء درجه سرتیپی رئیس بانک ملی ایران گردید. وی شش سال در این سمت باقی ماند و به توسعه و افزایش سرمایه بانک همت گماشت. در دوره ریاست بر بانک ملی با بالا رفتن نرخ لیره، جهت تثبیت قیمت ارز، شروع به فروش لیره از ارز حساب مخصوص (که رضاشاه از عایدات نفت برای خرید اسلحه کنار می‌گذاشت و حساسیت خاصی هم نسبت به این حساب داشت) خرید اسلحه با قیمت پایین کرد که به ضرر دولت بود، چرا که بانک شاهی اقدام به خرید لیره کرد و این کار اقدامی به نفع دولت انگلیس بود. 3 داور برای جبران این عمل و تهیه ارز به جای ذخیره ارزی که به فروش رسیده بود مقداری از اندوخته‌های نقره بانک را به خارج صادر و تبدیل به ارز کرد و رضا شاه هرگز از این ماجرا اطلاع پیدا نکرد.
 
زمانی که داور از امیرخسروی درخواست کرد هرچه زودتر شبکه‌های بانکی را توسعه بخشد وی متعذر به این نکته شد که تا زمانی که آثار سوء سیاست اقتصادی میسیون آلمانی برطرف نشده وی قادر به انجام این کار نیست مگر اینکه سرمایه بانک افزایش پیدا کند. در نتیجه داور سرانجام مجمع عمومی بانک را تشکیل و سرمایه بانک ملی ایران را افزایش داد. با این ابتکار امیرخسروی توانست در سالهای 1314 و 1315 قریب 27 شعبه و نمایندگی بانک را در سطح کشور دایر نماید. 4
 
در سال 1315 به واسطه استفاده از کلمات خارجی در توضیح معامله پنبه با شوروی، خشم رضا خان را برانگیخت و این مسئله موجب شد رضا شاه به او و داور توهین کند که این توهین منجر به خودکشی داور شد. 5
 
در آبان ماه 1318 در کابینه "متین دفتری" وزیر دارایی شد و قریب دو سال در این سمت بود، اما چون رضا شاه در خصوص زمان ورود کشتی حمل لوازم راه‌آهن از وی سؤال کرد و از عهده پاسخگویی درخصوص تاریخ دقیق ورود این محموله برنیامد از وزارت دارایی برکنار شد. در دوران وزارت او در دارایی، سازمانی فعال شد که به کارهای تجاری و اقتصادی می‌پرداخت. 6
 
پس از اشغال ایران در شهریور 1320، کمیسیونی برای تصفیه ارتش تشکیل شد که به موجب آن امرای ارتش تصفیه گردیدند و یکی از این امرا رضاقلی امیرخسروی بود که به موجب این فرمان بازنشسته شد. 7
 
رضا شاه هنگامی که در خارج از کشور به سر می‌برد چندبار توصیه امیرخسروی را به محمدرضا شاه نموده بود ولی این توصیه‌ها جامه عمل نپوشید و امیرخسروی تا آخر عمر سمتی احراز نکرد. امیرخسروی با خانمی قفقازی به نام گیتی ازدواج کرد.
 
پیشینه فعالیتها:
ورود به بریگارد قزاق در سال 1294 ش.
شیپورچی بریگاد قزاق 1294 ش.
آجودان رضا خان میرپنج در سال 1298 ش.
خزانه‌دار آتریاد در همدان  در سال 1299 ش.
رئیس بانک جدیدالتاسیس پهلوی در سال 1304 ش.
عزیمت به پاریس برای تحصیل امور بانکداری 1309 ش.
مدیرعامل بانک ملی در سال 1312 ش.
ارتقاء به مقام سرلشکری 1317 ش.
وزیر دارایی کابینه احمد متین دفتری در سال 1318-1319 ش.
وزیر دارایی کابینه علی منصور در سال 1319 ش.

پی نوشت: