13 مرداد 1346

گزارش ساواک درباره مخالفت‌ها با رژیم در مدرسه فیضیه!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 13 مرداد 1346 «همان طور که قبلا به استحضار رسید، مدارس فیضیه و دارالشفا از مراکزی است که فعالیت‌های غیرقانونی طلاب از قبیل تهیه و پخش اعلامیه‌های مضره و توزیع آن، تهیه و توزیع تصاویر روحانیون افراطی، نوشتن شعارهای ضد میهنی و نوشتن شعارهایی از خمینی و علیه دولت و از این نوع اعمال در این دو مرکز وسیله طلاب صورت می‌گیرد».
این سند می‌افزاید: همچنین طلاب و عناصر ناراحت و ماجراجو اکثرا در این مدارس اقامت و تحت عنوان تحصیل علوم مطلق‌العنان به اعمال خلاف مبادرت می‌کنند و کتاب‌فروش‌های موجود فعلا در مدرسه مذکور نیز به همین ترتیب کتب مضره به فروش می‌رسانند و متصدیان مدرسه نیز از قبیل آقای «غروی» به دستورات و خواسته‌های ساواک وقعی نمی‌گذارد و با استفاده از حمایت آقایان مراجع خود نیز موجبات تحریک و تحریص طلاب را به موقع فراهم می‌سازد.
در ادامه این گزارش آمده است: به همین دلایل این ساواک مراتب را به استحضار رسانده و در حال حاضر اداره اوقاف مرکز نیز مبلغ سیصدهزار ریال بودجه در اختیار آقای تولیت قرار و مبلغ یکصدوپنجاه‌هزار ریال آن را نقدا پرداخت که مابقی وجوه نیز از طرف آستانه مقدسه تأمین و فورا نسبت به تعمیر مدارس مذکور اقدام و با برنامه قبلی این ساواک طلابی که قصد سکونت و تحصیل در مدارس مذبور می‌کنند وسیله آقایان مراجع به تولیت و اوقاف معرفی و پس از بررسی سوابق آنان نام آنان در دفتر مدرسه، که متصدی دفتر نیز از منابع ساواک خواهد بود، ثبت و حجره و محل اقامت وی مشخص و اعمال و رفتار آنان به طور دقیق کنترل و به این کیفیت از وقوع هر نوع اقدام خلاف جلوگیری به عمل آید؛ ضمنا متصدی فعلی مدرسه فیضیه «آقای احمد غروی» نیز تعویض گردد.
مقرر فرمایید آقای ابهری به مرکز احضار و به وی تفهیم شود که مرمت مدارس ضروری و انجام این عمل قطعی است. در صورت تصویب مقرر فرمایید نظریه عالی را سریعا اعلام تا اقدامات لازم معمول و نتیجه به استحضار برسد.[1]

فعالیت طرفداران امام خمینی زیر ذره‌بین ساواک!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 13 مرداد 1346 «به قرار اطلاع سیدمحمدرضا سعیدی، امام جماعت مسجد موسی‌ابن‌جعفر، پس از بازگشت از عراق به طور غیرمستقیم فعالیتی در مورد متشکل نمودن جوانان متعصب مذهبی در یک هدف معینی از خود نشان می‌دهد و سعی دارد برای این منظور از افرادی استفاده نماید که سابقه فعالیت سیاسی به نفع روحانیون افراطی و زندانی داشته باشند.
این سند می‌افزاید: طاهری، که از وعاظ افراطی و از طرفداران سرسخت [امام] خمینی می‌باشد و در گذشته به اتهام ایراد سخنان خلاف مصالح مملکت در مسجد جامع دستگیر و مدتی زندانی بوده است، در این مورد با سعیدی همکاری نزدیک دارد و جوانانی از جمله میرحسینی و توکلی، دانشجویان دانشکده حقوق، کاتوزیان محصل مدرسه علوی، حسین‌زاده محصل دبیرستان امیرکبیر، سیدکاظم رضوی خواربار فروش که اخیرا از زندان آزاد شده است، فعالیت بیشتری از خود نشان می‌دهند.
در ادامه این گزارش آمده است: سیدمحمدرضا سعیدی و طاهری واعظ به اتفاق چند نفر از جوانان متعصب مذهبی چندی قبل ظاهرا به عنوان هواخوری به اطراف کرج رفتند و جلسه‌ای تشکیل دادند و منظور آنها از تشکیل این جلسه در خارج از تهران در حقیقت این بوده که آیا سازمان امنیت از این موضوع مطلع خواهد شد یا خیر؟ و عقیده داشتند چنانچه ساواک متوجه این موضوع گردید حتما خبر مزبور به وسیله افراد نابابی که در بین آنها بوده گزارش شده می‌بایست در اطراف سوابق افراد توجه بیشتری بشود.
نام‌بردگان تصمیم دارند پس از تهیه مقدمات و تشکیل جلسات آزمایش و سنجش روحیه افراد شرکت‌کننده در جلسات، دامنه فعالیت خود را گسترش دهند و به نام حزب خمینیسم فعالیت خود را در یک سازمان منظم و متشکل تشدید نموده و با سازمان ... و حساب‌شده با [امام] خمینی و ایادی وابسته به او در عراق تماس بگیرند و برنامه کار خود را از روی دستورات نامبرده تنظیم و برای این منظور از چند نفر طلاب تبعه افغانستان از جمله شیخ نقی خرقانی و شیخ افضل افغانی و تربتی استفاده نمایند؛ چون نام‌بردگان در پوشش طلاب بی‌طرف افغانی به‌آسانی به ایران رفت‌وآمد نموده و برنامه و پیام‌ها را برای مسؤلین حزب و بالعکس رد و بدل می‌کنند.
افراد وابسته به سیدمحمدرضا سعیدی در مورد تشکیلات حزبی خود از شخصی به نام مهندس فرزانه، که سابقه فعالیت سیاسی دارد، استفاده می‌کنند. احتمال دارد مهندس فرزانه یک نام مستعار باشد.
در «نظریه مخبر» آمده است: سیدمحمدرضا سعیدی، امام جماعت مسجد موسی‌ابن‌جعفر، پس از مراجعت از عراق و ملاقات با [امام] خمینی گویا مأمور تشکیل حزبی به نام خمینیسم گردید و در حال حاضر به طور غیرمحسوس از وجود افرادی استفاده می‌کند که به علت خیانت به نفع روحانیون افراطی و [امام] خمینی سابقه بازداشتی داشته باشند. برای اینکه در هنگام خطر و اطلاع دستگاه‌های اطلاعاتی و انتظامی کلیه افراد حزب شناخته نشود، از تز حزب منحله توده استفاده خواهند کرد؛ یعنی دارای حوزه‌های پنج‌نفری متعددی خواهند بود که به وسیله رابطین با هسته اصلی در تماس باشند.
در «نظریه رهبر عملیات» نیز آمده است: همان طور که قبلا اعلام گردید، مسافرت سیدمحمدرضا سعیدی به عراق که به طور غیرمجاز انجام گرفت، صرفا به منظور ملاقات با [امام] خمینی و کسب دستور از او درباره متشکل نمودن گروهی از جوانان متعصب مذهبی بوده است. با توجه به اینکه پس از مراجعت از عراق شخصا به منبر نمی‌رود و فعالیت علنی ندارد، به نظر می‌رسد که این آرامش ظاهری او برای گمراهی مأمورین اطلاعاتی و انتظامی می‌باشد.[2]

ورود هیئتی از شوروی

«سپید و سیاه» نوشت: در تعقیب مذاکراتی که هویدا، نخست‌وزیر، در سفر اخیر خود به شوروی با مقامات آن کشور انجام داد، قرار است به‌زودی هیئتی مرکب از بعضی وزرای دولت اتحاد شوروی به تهران بیایند و در زمینه‌های بازرگانی و حمل و نقل و امور اقتصادی و فنی و صنعتی مذاکراتی به عمل آورند.[3]

سفیر ایران در آمریکا

«سپید و سیاه» نوشت: هوشنگ انصاری، سفیر ایران در کشور ایالات متحده، به‌زودی برای عرض گزارش‌های خصوصی به تهران می‌آید و سپس در التزام شاهانه، که عازم مسافرت به آمریکا هستند، به محل مأموریت خود مراجعت خواهد کرد.[4]

ورود کارشناسان فنی رومانی به ایران

«سپید و سیاه» نوشت: چندی است عده‌ای از کارشناسان فنی رومانی در موضوع تراکتورسازی به ایران آمده‌اند و با مقامات فنی و اقتصادی در تهران سرگرم مذاکراتی شده‌اند.
با ورود این عده قطعی شده است که تا اواخر سال جاری مسئله احداث کارخانه تراکتورسازی در ایران انجام خواهد شد. این کارخانه ابتدا اقدام به مونتاژ تراکتور خواهد کرد، ولی بعدا سالانه تا ده‌هزار تراکتور در ایران ساخته خواهد شد.[5]

فرماندارهای لیسانسیه

«سپید و سیاه» نوشت: بر اساس طرح خاصی که در وزارت کشور مورد مطالعه قرار گرفته و به تصویب رسیده قرار است کلیه فرماندارها در سراسر کشور دارای حداقل تحصیلات معادل دوره لیسانس باشند.
این طرح در ظرف سال جاری به‌تدریج به اصطلاح پیاده خواهد شد و فرماندارانی که تغییر می‌کنند به جای آنها افراد لیسانسیه مشغول می‌شوند.[6]

آنها که انتخاب نمی‌شوند!

«سپید و سیاه» نوشت: کسانی که امید داشتند ضمن انتخابات جاری مجددا بر کرسی‌های پارلمانی تکیه بزنند، ولی روشن شده است که انتخاب نخواهند شد، شهرت داده‌اند که بعد از انتخابات در کادرهای بالای اداری وارد می‌شوند و به همین سبب گفته می‌شود پس از انتخابات در بعضی سازمان‌های دولتی تغییراتی حاصل می‌گردد.[7]

تلویزیون رنگین!

«سپید و سیاه» نوشت: مقامات اداری و فنی تلویزن ملی ایران در نظر دارند برنامه‌های تلویزیونی را به صورت رنگین پخش کنند.
اکنون در آسیا گویا فقط در ژاپن تلویزیون رنگین دایر است. تلویزیون رنگین در تهران ممکن است تا حدود دو سال دیگر قادر به پخش برنامه شود.[8]

بورس سهام

«سپید و سیاه» نوشت: همان‌طور که از یک سال قبل یادآور شدیم، سرانجام بورس سهام در تهران تشکیل شد؛ منتها این کار چون مستلزم مطالعات مالی و فنی دقیقی است، هنوز کادر اداری آن انتخاب نشده و مطالعات برای تعیین افراد به منظور اشتغال در شعب مختلف بورس ادامه دارد.
در بورس سهام تهران یک نفر مدیر کل به تمام امور نظارت خواهد داشت.[9]

تابلوی معاملات بورس ایران در سال ۱۳۴۸

وضع دکتر معین

«سپید و سیاه» نوشت: به قرار اطلاع استاد دکتر معین، که چندین ماه است در حال بیهوشی به‌سر می‌برد، با کمکی که از طرف بنیاد پهلوی شده به‌زودی برای معالجه عازم کانادا خواهد شد.
گفته می‌شود پزشکان کانادایی در این قسمت به پیشرفت‌هایی نائل شده‌اند و در آنجا شانس معالجه استاد بزرگ ادبیات فارسی بیشتر می‌باشد.[10]

پی‌نوشت‌ها:

[1]. پایگاه‌های انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک؛ مدرسه فیضیه، ص 471.

[2]. شهید حاج حسن حسین‌زاده موحد به روایت اسناد ساواک، ص 75.

[3]. سپید و سیاه، 13 مرداد 1346، ص 4.

[4]. همان‌جا.

[5]. همان‌جا.

[6]. همان‌جا.

[7]. همان‌جا.

[8]. همان‌جا.

[9]. همان‌جا.

[10]. همان‌جا.

https://iichs.ir/vdcdno0x.yt0ko6a22y.html

اطلاعات خانواده ما از وقایع مشروطه، دست اول بود

معنا و مفهوم‌ مشروطه‌ از نگاه‌ علما و مشروطه‌خواهان‌

مشروطه

چرا نظام‌نامه مشروطه با عجله به تصویب رسید؟

انتخاب در دو راهی شریعت و مشروطیت