[1]. آن مانتفیلد،
تجارت برده، ترجمه محمود فلکی مقدم، تهران، انتشارات گوتنبرگ، 1357، ص 19.
[3]. مسعود بلغانی،
مروری بر افریقا، تهران، انتشارات بنیاد بعثت، 1374، صص 129-137.
[5]. «حفاری تاریخ برده‌داری در اروپا»،
دنیای اقتصاد، ش 6144 (15 آبان 1403).
[6]. احمد نقیب‌زاده،
تاریخ دیپلماسی و روابط بین‌الملل، تهران، نشر قومس، 1388، ص 120.
[8]. «میراث استعمار برای آفریقا؛ چرا پای استعمارگران به قاره سیاه باز شد؟»، خبرگزاری مهر، ۳۰ مرداد ۱۴۰۲؛ رک:
mehrnews.com/x32P24
[9]. مسعود بلغاری، همان، صص 130-139.
