پایگاه اطلاعرسانی پژوهشکده تاریخ معاصر؛
به عنوان نخستین پرسش، بارزترین خصلت در سیره فردی و اجتماعی زندهیاد آیتالله العظمی سیدعبدالله شیرازی را چه میدانید؟
بسم الله الرحمن الرحیم. باید عرض کنم که سادگی و بیآلایشی! مرحوم آیتالله شیرازی، ابدا برای خودشان منزلت و جایگاهی قائل نبودند و درست مثل یک طلبه معمولی با مردم رفتار میکردند. در کردار و گفتار، بسیار وارسته و از لحاظ اخلاقی، بسیار خودساخته بودند. اینکه انسان بتواند با وجود برخورداری از جایگاه و مقامات بالا، تکبر نداشته باشد و به همه مردم محبت کند و احترام بگذارد، فضیلت بزرگی است. از دیگر ویژگیهای ایشان این بود که هرگز از انجام وظیفه کوتاهی نمیکردند و هر جا که لازم بود حضور داشته باشند، حاضر بودند. ایشان بهحق انسانی وارسته و شخصیت برجستهای بودند.
جایگاه علمی آیتالله العظمی شیرازی در حوزههای علمیه را چگونه دیدید؟
آیتالله شیرازی در زمینه فقه و اصول و عقاید (غیر از تقریرات درسی ایشان، که شاگردانشان نوشتهاند) حدود بیست جلد تألیف دارند، که نشانه پربار بودن حیات علمی آن بزرگوار است. علاوه بر این اجازاتی که از استادان خود از جمله مرحوم آیتالله آقاضیاء عراقی دریافت کردهاند، شاهدی بر این مدعاست.
در زندگی ایشان، مبارزات سیاسی جایگاهی ویژه دارد. ارزیابی شما درباره این موضوع چیست؟
ایشان قبل از آغاز نهضت اسلامی و در دوره رضاخان، از شخصیتهای ظلمستیز بودند و همواره به وظیفه شرعی امر به معروف و نهی از منکر، عمل میکردند. در جریانهای دوره پهلوی اول، از شیراز به قم آمدند و درباره نحوه مبارزه با امور خلاف شرع، با
آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری مشورت کردند. پس از شروع نهضت در سال 1341 هم، همواره با مراجع و علمای ایران همراهی کامل نشان میدادند. این همه غیر از مبارزات ایشان در عراق و علیه حزب بعث بود، که برای خود شرحی دارد.
از مهاجرت آیتالله العظمی شیرازی به ایران و اقامتشان در مشهد، چه خاطراتی دارید؟
در مقطع اخراج ایرانیان از عراق، آیتالله شیرازی از نجف به شیراز و قم آمدند و استقبال خوبی هم از ایشان شد. ما هم با آن بزرگوار ارتباط برقرار کردیم. مرحوم آقا (آیتالله العظمی سیدمحمدرضا گلپایگانی) بارها به دیدار ایشان رفتند و ایشان هم بازدید پس میدادند. وقتی هم که در مشهد اقامت کردند، گاهی که برای زیارت به این شهر میرفتیم، خدمتشان میرسیدیم و با آقازادههای ایشان، بهخصوص آقای حاج سیدمحمدعلی شیرازی (که بسیار شخصیت فرهیخته، مدیر و مدبری هستند و پس از رحلت پدر، بیت ایشان را به نحو احسن اداره میکنند) رابطه صمیمانهای برقرار کردیم. باید اذعان کرد که اقامت آیتالله شیرازی در شهر مشهد، بسیار به نفع انقلاب اسلامی تمام شد. اکثر راهپیماییها در این شهر، با حمایت ایشان برگزار میشد و بیتشان هم به مرکزی برای انقلابیون تبدیل شد.
و کلام آخر؟
آیتالله شیرازی یادگارهای علمی، اجتماعی و سیاسی زیادی داشتند و دارند، که درباره هر یک میتوان بهتفصیل سخن گفت. این آثار باید در دسترس فرهیختگان، حوزههای علمیه و کتابخانهها قرار گیرد تا علمیت ایشان بر همگان روشن شود. ایشان یک دوره کامل فقه را مرور کرده و بر «عروهالوثقی» حاشیه زدهاند. حاشیهای هم بر رسائل دارند. آثار اجتماعی ایشان هم باید برای مردم تببین شود تا همه بدانند که علما همواره در خدمت مردم بوده و خدمات گستردهای را انجام دادهاند.