پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشکده تاریخ معاصر؛
ظاهرا آشنایی شما با زنده‌یاد آیت‌الله العظمی سیدعبدالله شیرازی، هنگام مهاجرت ایشان به ایران در سال 1354 بوده است. این‌طور نیست؟
بسم الله الرحمن الرحیم. بله، همان‌طور که اشاره کردید، در سال 1354 که مرحوم آیت‌الله العظمی سیدعبدالله شیرازی (اعلی‌الله مقامه) از نجف اشرف به ایران مهاجرت کردند و نهایتا به‌عنوان یک مرجع بزرگ در مشهد رحل اقامت افکندند، بنده در قم بودم. من در سال 1353 به قم رفتم، اما چون مشهدی بودم و مدام به مشهد می‌رفتم و برمی‌گشتم، کاملا در جریان مسائل و امور این شهر بودم. بیت ایشان در مشهد، ملجأ و پناهگاه مجاهدان و پایگاه انقلابیونِ وقت بود و لذا هرگاه قرار بود عده‌ای برای تجمعات اعتراضی در جایی تجمع کنند، در منزل ایشان جمع می‌شدند. آیت‌الله شیرازی در انقلابِ مشهد، نقش بسیار برجسته‌ای داشتند و رژیم در روزهای اوج‌گیری انقلاب اسلامی، در برابر منزل آن بزرگوار مأمور و تانک گذاشته بود، که جلوی فعالیت‌های ایشان را بگیرد، اما نتوانست کاری از پیش ببرد، رشته امور از دستش خارج شد و مردم به حرکت درآمدند.
ارزیابی شما از پیشینه مبارزاتی آیت‌الله العظمی شیرازی چیست؟
سخن درباره شخصیتی که ده‌ها سال در عراق و ایران، در صف نخست مبارزه با حکام جبّار بوده باشد، کار آسانی نیست. آیت‌الله شیرازی فقیهی زمان‌شناس، سرزنده و بسیار پرتحرک بودند، که نمی‌توانستند در برابر ظلم و باطل ساکت بنشینند و به تعبیری دیگر دارای غیرت دینی شدید و ملتزم به جهاد علیه ظلم و کفر بودند و هیچ خطری ایشان را وادار به سکوت نمی‌کرد. آن بزرگوار، هم در مقطعی که در نجف بودند، صراحتا و رسما علیه حکام وابسته موضع‌گیری می‌کردند و هم در ایران، علیه رضاخانِ خشن و وحشی و سپس فرزندش فعالیت داشتند. در قیام مسجد گوهرشاد، در زمره عوامل اصلی بودند و به زندان هم رفتند. موضوع مهم این بود که ما هر جا حرکتی مجاهدانه می‌دیدیم، ردپایی از این عالم و مرجع بزرگ مشاهده می‌شد. ایشان حتی با مرحوم
آیت‌الله کاشانی در نهضت ملی ایران نیز، همراهی داشتند. در سال 1341 و پس از شکست تحقق
لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، شاه بساطی به اسم انقلاب سفید به راه انداخته بود، که هم دین مردم را از بین می‌برد و هم اقتصاد کشور را نابود می‌کرد! حضرت امام به‌شدت در برابر این حرکت شاه موضع‌گیری کردند و مرحوم آیت‌الله شیرازی نیز، شدیدا به سفیر ایران در عراق اعتراض داشتند. همان‌طور که اشاره کردم، ایشان در برابر حزب بعث هم ساکت ننشستند و به همین دلیل، سرانجام مجبور شدند عراق را ترک کنند. مبارزات مؤثر ایشان و اسناد مربوط به آن، در تاریخ ثبت شده است.
