موسی حقانی با اشاره به تکراری و نادرست بودن 1700 صفحه سندی که از سوی وزارت امور خارجه امریکا درباره نهضت ملی شدن نفت ایران منتشر شده است گفت: این اسناد در ادامه پروژه جنگ نرم برای تخریب چهره روحانیت شیعه سانسور شده است.
به گزارش روابط عمومی و اطلاع‌رسانی موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، نشست «فرآیند ساخت‌یابی کودتای آمریکایی ـ انگلیسی 28 مرداد» با سخنرانی دکتر موسی حقانی، رئیس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، محمد مهدی عبدخدایی و خسرو معتضد به مناسبت سالگرد این واقعه تاریخی برگزار شد.
دکتر موسی حقانی در آغاز این نشست، از پرسشهایی سخن گفت که درباره کودتای 28 مرداد مطرح است. او با اشاره به نمونه‌هایی از این پرسشها، گفت: این سوالها که آیا مصدق اشتباه کرد؟ آیا آیت‌الله کاشانی در کودتا دست داشت یا خیر و... پس از انتشار اسناد امریکا در ماه گذشته و هفته پیش شدت گرفته است. در اقدام ماه گذشته امریکا، 1700 سند از گزارشهای وزارت امور خارجه این کشور درباره کودتای 28 مرداد منتشر شد و هفته پیش تعدادی دیگر از این سندها انتشار یافت. زمانی که امریکا تصمیم گرفت این اسناد را منتشر کند، عده‌ای از مقامات تاکید داشتند که آنها را منتشر نکنید؛ چون نه تنها نام عده‌ای از عوامل ما با این کار آشکار می‌شود، بلکه شیوه‌های ما نیز فاش می‌شود. با توجه به این موضوع، پیشنهاد می‌کنم امروز از شیوه‌های جنگ نرم قدرتهای خارجی برای فراهم ساختن زمینه‌های کودتا ــ که از دو سال پیش از آن آغاز شده بود ــ بحث شود. نکته دیگر که باید به آن توجه کرد این است که امریکا در اقدام نخست خود برای انتشار اسناد، متوجه اشتباه خود شد و دید با این کار، فقط اسناد مداخله خود در سرنگونی دولت مصدق را منتشر کرده است؛ بنابراین هفته پیش به انتشار اسنادی دست زد که دست انگلستان در این اقدام را نیز آشکار می‌کرد.
با توجه به مباحث مقدماتی دکتر حقانی، آقای خسرو معتضد، پژوهشگر تاریخ، سخن خود را با نیاز محققان ایرانی به اسناد و کتابهای انگلیسی‌ها و درکل خارجیان درباره ایران و ایرانیان آغاز کرد و با وجود این نیاز، گفت: اسناد تازه‌منتشرشده حرف تازه‌ای ندارد و هرآنچه در آنها آمده در کتابهای سابق، مانند «نفت، قدرت، اصول» (نوشته مصطفی علم)، «بحران دموکراسی در ایران» و... بیان شده است.
ایشان با تاکید بر اینکه واقعه 25 مرداد کودتا بود، تصریح کرد: 28 مرداد شورش بود. کودتای 28 مرداد در روز 25 مرداد شکست خورد و درواقع کودتا خنثی شد. ما نمی‌توانیم قبول کنیم که با پول انگلیس در عرض مدت کوتاهی یک دولت ملی سرنگون می‌شود. سیاست مصدق برای بازی با امریکا از طریق حزب توده و آزاد گذاشتن آنها، بزرگ‌ترین حمله ملخ به جنوب ایران، خروج کشتیهای نفتکش از بنادر کشور، کاهش چشمگیر صادرات ایران و از سوی دیگر قطع شدن پول نفت، باعث شد دولت وقت عملا پولی در بساط نداشته باشد، آن هم در شرایطی که بودجه اداره مملکت 600 میلیون تومان بود. ناامنی، بی‌پولی و مخالفت ارتش با مصدق موجب شد تا کسی از وی حمایت نکند
این پژوهشگر تاریخ درباره آیت‌الله کاشانی نیز به این نکته اشاره کرد که ایشان قبل از روحانی بودن فردی سیاسی بود و سوابق مبارزاتی طولانی با استعمار انگلیس داشت. او به واقع قهرمان ملی است و افکار ضد انگلیسی داشت؛ بنابراین هرگز نمی‌توان او را عامل کودتای انگلیسی دانست.
عبد خدایی: اسناد امریکایی نهضت ملی نفت جعلی است
محمد مهدی عبدخدایی، از اعضای گروه فداییان اسلام، با تاکید بر اینکه ما در دورانی زندگی می‌کنیم که روحانیت پرچمدار مبارزه با امریکاست، اسناد اخیر امریکا درباره نهضت ملی شدن نفت را فاقد هر گونه نکته تازه، و مغرضانه دانست و افزود: اگر ایران منافع امریکا را به خطر نینداخته بود، چنین اسنادی جعل و منتشر نمی‌شد.
ایشان با تاکید بر اینکه اطلاعات مصدق درباره جهان و منطقه کم بود، افزود: وی نمی‌دانست بعد از جنگ جهانی دوم استعمار امریکایی بر ما تسلط یافته و نوع استعمار امریکا با انگلیس متفاوت است. نوع استعمار امریکا با وابسته کردن اقتصاد کشورها به خود اتفاق می‌افتد. با این کار، دولت استعماری یادشده هر وقت بخواهد می‌تواند با تحریم، سیاستهایش را اعمال کند.
عبد خدایی با تاکید بر اینکه مصدق فردی وابسته نبود، بلکه ملی‌گرا بود خاطرنشان کرد: با این همه وی از طرح مارشال و پیمان ناتو و اصل چهار خبر نداشت.
وی با اشاره به شرایط امروز جامعه تصریح کرد: امروز قدرتها و از جمله امریکا در تلاش‌اند مسیر حرکت ایران را که قدرت بلامنازع خاورمیانه است، منحرف کنند و بر این اساس اسناد دروغینی منتشر می‌کنند تا وانمود نمایند روحانی مبارزی همچون آیت‌الله کاشانی عامل انگلیس بوده است؛ زیرا در این زمانه روحانیت تشیع پرچمدار مبارزه با استعمار است.
حقانی: اسناد امریکایی ملی شدن نفت پروژه جنگ نرم برای تخریب چهره روحانیت شیعه است
در انتهای نشست «فرآیند ساخت‌یابی کودتای آمریکایی ـ انگلیسی 28 مرداد»، دکتر حقانی با اشاره به عملیات روانی انجام‌شده از ابتدای نهضت ملی شدن نفت در ایران اظهار کرد: قدرتهای استعماری امریکا و انگلیس، ابتدا جامعه را دوقطبی کردند: یک قطب طرفدار دکتر مصدق بود و قطب دیگر طرفدار آیت‌الله کاشانی. این دوقطبی شدن در کنار وضعیت اقتصادی نامساعد ایران موجب شد یأس و ناامیدی در جامعه ایجاد شود. اختلاف گروه‌ها و احزاب و احساس ناامنی هم این یأس اجتماعی را بیشتر کرد.
رئیس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران به دزدیدن و سپس قتل رئیس اداره شهربانی دولت مصدق و همچنین حمله به خانه آیت‌الله کاشانی اشاره کرد و افزود: اینها جنگ نرمی بود که از پایگاه قبرس علیه نهضت ملی شدن نفت ایران اعمال می‌شد. این جنگ نرم که موجب بی‌اعتمادی به رهبری نهضت شده بود، هم‌اکنون به‌وسیله «آمد نیوز» و از همان پایگاه قبرس علیه انقلاب اسلامی ایران هدایت می‌شود.
حقانی ادامه داد: برای این منظور ابتدا ویدئویی توسط سیا از حضور آیت‌الله کاشانی همراه زاهدی و نمایندگان امریکا و انگلیس بر ویرانه‌های خانه دکتر مصدق آن هم یک ساعت بعد از پیروزی کودتا در فضای مجازی منتشر شد، سپس در ادامه این سناریو، وزارت خارجه امریکا اسنادی از سازمان سیا را منتشر کرد که در آن ادعا شده بود «آیت‌الله کاشانی در کودتای 28 مرداد 1332 نقش داشته است» و حالا هم تصویری از آیت‌الله کاشانی منتشر کرده‌اند که فردی ایشان را می‌بوسد و مدعی شده‌اند این شخص، محمدرضاشاه است، درحالی‌که تصویر فرد مورد نظر هیچ شباهتی به شاه ندارد.
وی تاکید کرد: تمام اینها بخشی از نقشه جنگ نرم برای لکه‌دار کردن چهره روحانیت شیعه است و در این ریشه دارد که روحانیت با راه‌اندازی نهضت تحریم بخش بزرگی از نفوذ و نقشه‌های استعمار را نقش بر آب کرد.
از نگاه این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران رفتار دوگانه دکتر مصدق نسبت به احزاب و آزادی حزب توده و محدود کردن فداییان اسلام بخش دیگری از اشتباه‌های دکتر مصدق بود که موجب شد در نهایت بخشی از نیروهای مذهبی به این نتیجه برسند که مصدق دیکتاتورتر و بی‌دین‌تر از شاه است.
حقانی در ادامه سخنان خود گفت: مصدق با اینکه دولت را در دست داشت در برابر کودتا هیچ مقاومتی نکرد و رفتاری منفعلانه داشت. شاید وی به این نتیجه رسیده بود که دیگر نمی‌تواند اوضاع را کنترل کند و در عمل 28 مرداد ادامه وقایع 30 تیر است.
گزارش تصویری نشست «فرآیند ساخت‌یابی کودتای آمریکایی ـ انگلیسی 28 مرداد»:
