حجتالاسلام سیدعلی العلاق، در زمره فعالان سیاسی و فرهنگی کشور عراق بهشمار میآید. وی تلاشهای مبارزاتی و تقریبی زندهیاد آیتالله محمدعلی تسخیری را رصد کرده و در گفتوشنود پیآمده، به تبیین و تحلیل آنها پرداخته است
پایگاهاطلاعرسانیپژوهشکده تاریخ معاصر؛ زندهیاد آیتالله محمدعلی تسخیری را با چه خصالی به یاد میآورید؟
بسم الله الرحمن الرحیم. مرحوم حضرت آیتالله شیخ محمدعلی تسخیری (رضوانالله علیه) را در تلاش و تکاپوی چهل سال اخیرِ خود، سخت حامی ولایت فقیه و اساس نظام جمهوری اسلامی دیدم. او به فعالیت در راستای آگاهیبخشی دینی، ایمان راسخ داشت. در ارائه افکار و مفاهیم عمیق اسلامی، روشهای بسیار جالبی را ابداع میکرد و همین امر نیز، موجب موفقیتش در تلاشهای تبلیغی میشد. او مجموعا و در میان مبلغان اندیشه وحدتگرا و تقریبی شیعی، یکی از موفقترینها بهشمار میآمد.
از نظر شما آیتالله تسخیری در تلاش علمی و فرهنگی خویش، از کدام یک از علمای معاصر یا استادانش تأثیر گرفته بود؟
ایشان در نقد اندیشه دیگران، روش استادش شهید آیتالله العظمی سیدمحمدباقر صدر را بهکار میگرفت. تألیفات و خطابات عمیقی داشت که در آنها متأثر از همین شیوه، قرآن و سیره اهلبیت(ع) را تبیین میکرد. وجودش سراپا مملو از عشق به اسلام، وحدت مسلمانان و مقابله با فرقهگرایی بود و برای از بین بردن خطر تفرقه در جهان اسلام و شکست نقشههای دشمنان در ایجاد اختلافات فکری و عقیدتی، سعی بلیغ میکرد. بیتردید تلاشهای گسترده و مداوم او، امیدها به اتحاد و تقریب مذاهب اسلامی را بیشتر کرد.
آیتالله تسخیری در حمایت از مهاجران عراقی، چه نقشی داشت؟
ایشان در فراهم کردن شرایط مناسب برای افرادی که از چنگ رژیم بعث گریخته بودند، نقش مهم و برجستهای را ایفا کرد. همچنین از فعالیتهای جهادی علیه این حزب حمایت و مجاهدان عراقی را برای مقابله با تجاوز رژیم صدام علیه ایران، بسیج و تشجیع میکرد. آیتالله تسخیری در تأسیس مدارس حوزوی برای طلاب عربزبان در شهر قم و انتشار نخستین مجله برای کودکان مسلمان نیز، نقش بینظیری داشت. فراموش نکنیم که آن بزرگوار، خود از زندانیان و اخراجیان حزب بعث عراق بود.
پیمودن راه تقریب مذاهب اسلامی برای آیتالله تسخیری کمهزینه نبود. بااینهمه چرا ایشان در تداوم این مسیر تردید نکرد؟
زیرا دشمنان اسلام درصدد بودند که از پیشرفت امت اسلامی جلوگیری و مسلمانان را دچار جنگها و درگیریهای داخلی کنند، تا در برابر بیگانگان تسلیم شود. آیتالله تسخیری بهدرستی متوجه خطر تفرقه بود و نهایت تلاشش را بهکار میگرفت که این اتفاق نیفتد. ایشان در برگزاری نشستها و کنفرانسهای وحدتگرا در جهان اسلام، نقش ممتازی داشت و طرحهای تقریبی درخشانی را نیز ارائه میداد. نزد علمای مذاهب مختلف اسلامی، بسیار محترم بود. آن بزرگوار همواره بر مشترکات ادیان، از قبیل عدالت، حقوق بشر و ظلمستیزی تمرکز داشت و معتقد به گفتوگوی آیینها و مستحکم کردن پایههای ارتباط میان اندیشمندان دینی بود و برای تحقق صلح جهانی و تحکیم پایههای همزیستی میان پیروان مذاهب، فراوان کوشید. همواره بر دیدگاه اسلام درباره حمایت از اقلیتهای دینی و احترام به حقوق شهروندی آنان، تأکید میکرد. زمانی که دشمنان به جای تعامل و همزیستی تمدنها، جنگ تمدنها را مطرح کردند، آیتالله تسخیری همراه عدهای از اندیشمندان مسلمان و غیرمسلمان، به تبیین مفهوم همکاری تمدنها و آثار مهم آن در تحقق صلح جهانی و ضرورت از بین بردن جنگ بین ملتها و عواقب خطرناک آن پرداخت.
از منظر ایشان تداوم راه تقریب مذاهب اسلامی، بیش و پیش از هر قشر، در شأن چه کسانی بود؟
آیتالله تسخیری علما را وارثان انبیا و مسئول آگاهیبخشی درباره تقریب مذاهب اسلامی میدانست؛ زیرا آنان بیشترین آگاهی را از قرآن و سیره اهلبیت(ع) دارند و هم از این روی، بیش از سایر اقشار تأثیرگذارند. ایشان همچون سربازی فداکار، در صحنه دفاع از اسلام حضور داشت و به شبهات دشمنان پاسخ میداد. همواره در همایشهای بینالمللی، حامل پیام اسلام و اهداف و سیاستهای آن، در جهت خدمت مسلمانان بود.
و سخن آخر؟
سخن گفتن از خدمات آیتالله تسخیری و تلاشهای بیوقفه ایشان، در این مجال اندک نمیگنجد. ایشان در حمایت از تقریب مذاهب اسلامی در عراق نیز، نقشی بسیار مهم داشت و در تأسیس «مجمع وحدت اسلامی عراق» با پشتیبانی رهبر معظم انقلاب، تلاش فراوانی از خود نشان داد.